Kur'ân Harfleri - قرآن حرفلرى

Sözlüklerde anlamı süs ve ziynet olarak karşılanan hilye, İslam sanatlarındaHz. Peygamber'in fiziksel özellikleri ve güzelliğini sade bir dille detaylı biçimde anlatan eserlere verilen genel addır. Asırlar boyunca hilyeler, şemail eserleriyle birlikte Hz. Peygamber'in aziz hatırasını yaşatma ve O'nun örnek kişiliğini sonraki nesillere aktarma konusunda önemli bir işlevi yüklene gelmişlerdir. Tür olarak zaman zaman birbirlerine karıştırıldıkları da görülen şemail ve hilyelerin arasındaki temel fark kısaca şu şekildedir: Şemail eserlerinde konu edilen Hz. Peygamber'in beşerî yönü, yaşama üslubu ve şahsi hayatıdır. Bu bağlamda şemailler kişisel portreler olarak karşımıza çıkarlar ve hilyelerden çok daha hacimli eserlerdir.1 Hilyelerde ise yukarıda belirttiğimiz gibi sadece Hz. Peygamber'in fiziksel özellikleri ele alınır. Ayrıldıkları bir diğer nokta ise hilyelerin zamanla yazılı metin formundan görsel levha formuna doğru tekamül edişidir.

Mabedlerin dışında kalan evlerin ve işyerlerinin duvarlarını süsleyen ve küçük ebatta olanlar yanında celî sülüs, celî ta’lik, celî dîvânî gibi daha iri yazılarla oluşturulan büyük boy hatla yazılmış Hz. Peygamber’i öven âyetler, hadisler, ondan şefaat talebeden Arapça, Farsça ve Türkçe beyitlerden oluşan levhalar bir yere asılmak ve karşıdan bakılmak için hazırlanmış sanat eserleridir.

Levhalarda bazen Peygamber Efendimiz’e yazılan methiyelerin, çoğunlukla da kısa ve özlü mesajlar içeren âyet ve hadislerin yer aldığı görülür. Celî yazılarla yazılmış levhaların önemli bir kısmı mürekkep yerine altın kullanılarak zerendûd tarzında işlenmiştir. Bu tarz çalışmalarda celî üstadı Sâmi Efendi’nin eserleri öne çıkmaktadır.